متنوعسازی و اهمیت آن در سرمایهگذاری
تصور کنید محصولی مشخص، مثل یک مدل کیف چرمی تولید میکنید
و با انتخاب رنگها متنوع توانستهاید تا حدی سلیقههای مختلف را پوشش دهید. فرض
کنید کار شما میگیرد و محصولتان با استقبال مواجه میشود. بعد از این مرحله چه کار
میکنید؟ ممکن است مدلهای مختلفی از کیف دستی تولید کنید. بازار از محصول شما
استقبال میکند و شما باز هم به فکر توسعه کسبوکار خود میافتید. اینبار ممکن
است به تولید کیف پول، کیف کوله و کیف کمری بپردازید. شاید بعدها کمربند، کفش و
لباس هم عرضه کنید. اما چقدر احتمال دارد که محصول بعدی شما میز تلویزیون باشد؟ به
همین کاری که شما برای توسعه کسبوکار خود میکنید متنوعسازی (diversification)
میگویند. روشهای مختلفی برای متنوعسازی وجود دارد. روشهایی
که توضیح میدهد آیا محصول بعدی شرکت شما میتواند میز تلویزیون باشد، یا خیر؟
اهداف متنوعسازی
متنوعسازی مدلی است برای توسعه یک شرکت با ارائه محصولات
و خدمات متنوع. وقتی شما فقط یک محصول، مثل انواع و اقسام کیفهای کوله تولید میکنید،
دیر یا زود متوجه میشوید که به یک حد اشباع (saturation)
رسیدهاید. در این حالت با یک سرمایهگذاری زیاد، تنها میتوانید
به میزانی اندک بازار خود را توسعه دهید. اما در یک بازار جدید، مثل بازار کفش، با
همان مقدار سرمایهگذاری میتوانید سود قابل توجهی کسب کنید.
از طرف دیگر متنوعسازی میتواند ریسک را کنترل
کند. بازارهایی وجود دارند که رفتارهای متضاد دارند. یعنی اگر بازار
یک محصول خراب شود، محصول دیگری یافت میشود که بازار بهتری پیدا کند.
علاوه بر توسعه سرمایهگذاری یا کنترل ریسک، افزایش بازده
سرمایهگذاری از دیگر انگیزههای متنوعسازی است.
علاوه بر توسعه سرمایهگذاری یا کنترل ریسک، افزایش بازده
سرمایهگذاری از دیگر انگیزههای متنوعسازی است. در این حالت ممکن است
بازارهای متفاوتی که به سراغ آنها میروید شباهتی به هم نداشته باشند، اما انتظار
سود، شما را به سمت آنها جذب کند.
متنوعسازی افقی، ساختن یک امپراتوری
در متنوعسازی افقی (Horizontal
Diversification) یک شرکت با خرید شرکتهای
رقیب سعی میکند سهم خود از بازار را گسترش دهد. مثلا
ممکن است بعد از مدتی به جای آنکه میز تلویزیون عرضه کنید، شرکتهای دیگری را
بخرید که کیف چرمی تولید میکنند. در این صورت برنده قطعی رقابت بازار کیف، شما
خواهید بود. مهم نیست مشتریها از چه برندی خرید کنند، چون تمام برندها متعلق به
شما است.
لوکساتیکا (Luxottica) یکی
از بهترین مثالها برای متنوعسازی افقی است. نام
تجاری ری-بن (Ray-Ban) از
معروفترین نامهای تجاری است که لوکساتیکا از آن استفاده میکند. اما اگر شما
عینکی با مارک جیورجیو آرمانی، باربری، ورساچه، دیاندجی یا شنل بخرید، باز هم از
لوکساتیکا خرید کردهاید. تقریبا هیچ شرکتی در
دنیا به غیر از لوکساتیکا عینک تولید نمیکند