مطالعه به روش رابرت هلفر
چهارشنبه, ۱۱ اسفند ۱۳۹۵، ۰۴:۱۲ ب.ظ
درآغاز مطالعه حدود ۱۵ دقیقه اول را باید صرف گرم کردن مغزتان کنید! درست مثل انجام ورزش‌های سنگین رابرت دابلیو هلفر، روان شناس و متخصص برنامه ریزی آموزشی، می‌گوید: بیشتر مردم خیال می‌کنند که برای مطالعه مؤثر، فقط دو روش وجود دارد
۱) مطالعه آهسته و دقیق با سرعت بسیار کم
۲) مطالعه سریع همراه با برگشت‌های زیاد (مرور) اما هیچ یک از این دو روش، چندان مؤثر نیستند. روش اول، هیچ تأثیری بر درک مطلب ندارد و روش دوم هم ضمن کاهش ۵۰ درصدی سرعت مطالعه، کیفیت مطالعه را حداکثر تا ۷ درصد افزایش می‌دهد. او توصیه می‌کند که: برگشت‌های مکرر یا مرور‌های حین مطالعه را حذف کنید تا بدون کاهش میزان درک مطلب، سرعت مطالعه‌تان از ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه در دقیقه، به ۴۵۰ تا ۵۰۰ کلمه در دقیقه افزایش یابد.
● مفیدخوانی
مفیدخوانی به شما کمک می‌کند تا با مدیریت زمان، تعداد ساعات مطالعه تان را به حداقل برسانید. در مطالعه عادی، چشم‌ها بین گروه‌های کلمات، حرکات تند و جهش واری دارند و روی هر گروه از کلمات نیز برای مدت کوتاهی ثابت می‌مانند. برای افزایش سرعت مطالعه، باید حجم گروه کلمات و سرعت حرکت از یک گروه به گروه دیگر را افزایش داد.
۱) مطالعه آهسته و دقیق با سرعت بسیار کم
۲) مطالعه سریع همراه با برگشت‌های زیاد (مرور) اما هیچ یک از این دو روش، چندان مؤثر نیستند. روش اول، هیچ تأثیری بر درک مطلب ندارد و روش دوم هم ضمن کاهش ۵۰ درصدی سرعت مطالعه، کیفیت مطالعه را حداکثر تا ۷ درصد افزایش می‌دهد. او توصیه می‌کند که: برگشت‌های مکرر یا مرور‌های حین مطالعه را حذف کنید تا بدون کاهش میزان درک مطلب، سرعت مطالعه‌تان از ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه در دقیقه، به ۴۵۰ تا ۵۰۰ کلمه در دقیقه افزایش یابد.
● مفیدخوانی
مفیدخوانی به شما کمک می‌کند تا با مدیریت زمان، تعداد ساعات مطالعه تان را به حداقل برسانید. در مطالعه عادی، چشم‌ها بین گروه‌های کلمات، حرکات تند و جهش واری دارند و روی هر گروه از کلمات نیز برای مدت کوتاهی ثابت می‌مانند. برای افزایش سرعت مطالعه، باید حجم گروه کلمات و سرعت حرکت از یک گروه به گروه دیگر را افزایش داد.
رابرت دابلیو هلفر می‌گوید: قبل از شروع به مطالعة یک کتاب، جزوه یا... ابتدا به فهرست مطالب، مقدمه، خلاصه و نتیجه گیری نگاهی بیندازید و در مورد قسمت‌هایی که مایل به مطالعة آن‌ها هستید، تصمیم بگیرید. تمرین کنید. هنگام تمرین، در فواصل زمانی ۲۰ دقیقه‌ای مطالعه کنید.
عوامل ایجاد حواس پرتی را به حداقل برسانید. راحت باشید و راست بنشینید. دقت کنید که میزان نور در اتاق مطالعه تان کافی باشد و کتاب به صورت کاملا مسطح در جلوی شما قرار گرفته باشد.
مطالعه یک کتاب نسبتا طولانی با حدود ۱۰۰ هزار کلمه، به طور متوسط، نزدیک به ۷ ساعت طول می‌کشد. هلفر ادعا می‌کند که شما میتوانید این مدت را از طریق مفیدخوانی به ۵/۳ ساعت کاهش بدهید.
هدف از یادگیری شیوه‌های مفیدخوانی، این است که بتوانید سرعت مطالعه تان را حداکثر تا حدود ۸۰ درصد افزایش بدهید. با وجود این، اگر مرور مناسبی بر مطالب خوانده شده نداشته باشید، چنین سرعتی چندان به دردتان نمی‌خورد و آن چه را که خوانده اید، به زودی فراموش می‌کنید. پس لازم است که مهارت‌های حافظه تان را هم تقویت کنید. حافظه در چند ساعت اول مطالعه، بسیار قوی است؛ اما ۸۰ درصد آن چه می‌خوانید، ظرف ۲۴ ساعت اول، رو به فراموشی می‌گذارد. هلفر می‌گوید: پیشنهاد من این است که یک ساعت مطالعه کنید، سپس به‌اندازة یک دهم از زمانی را که صرف مطالعه کرده اید (یعنی ۶ دقیقه) صبر کنید، آن چه را که خوانده اید، مرور کنید و بعد از سپری شدن ۱۰ برابر زمانی که صرف مطالعه کرده اید، مجددا مطلب را مرور کنید.
● روش۴ PQR
یکی از رایج ترین و مؤثرترین فنون یادگیری و تقویت حافظه و به ویژه برای دانش آموزانی که قصد دارند دروسی با ماهیت حفظی را مطالعه کنند، روش۴ PQR است. نام این روش، از کنار هم قرار دادن حروف اول ۶ مرحلة آن، شکل گرفته است.
۱) پیش مطالعه(Preview )
خواندن سریع و روزنامه وار تمامی مطالب پیش از خواندن دقیق و جزءبه جزء آن. پیش مطالعه، علاوه بر آن که ذهن مطالعه گر را برای دریافت تمامی اطلاعات متن آماده می‌کند، یک دید کلی نسبت به مبحث مورد مطالعه نیز فراهم می‌آورد.
۲ و ۳) طرح سؤال و خواندن متن(Question & Read)
خواندن کلی با هدف یادگیری تفصیلی هر بخش و طرح تمامی سؤالات قابل پیش بینی از هر مبحث، مرحلة بعدی۴ PQR است. پس از طرح سؤالات کلی، خواندن دقیق متن آغاز می‌شود.
۴) فکر کردن(Reflect )
پس از خواندن دقیق متن باید به آن چه مطالعه کرده‌اید، بیندیشید و سعی کنید با ایجاد ارتباط بین آموخته‌های خود، عمق مطالعه تان را افزایش بدهید.
۵) حفظ گفتن(Recite )
در این مرحله، باید تمام مطالبی را که یاد گرفته‌اید، در ذهن تان بازخوانی و بازگویی کنید. در این مرحله، می‌توانیم فرد یا افرادی را در ذهن خودمان در نظر بگیریم و سعی کنیم آن چه را مطالعه کرده‌ایم به آن فرد یا افراد تدریس کنیم. اگر نتوانیم این مرحله را به خوبی انجام بدهیم، یعنی مراحل قبلی را با موفقیت پشت سر نگذاشته‌ایم و مجبوریم مراحل ۲، ۳ و ۴ را تکرار کنیم.
۶) مرور(Review )
اگر بتوانیم مرحلة ۵ را با موفقیت پشت سر بگذاریم، آن وقت در مرحلة ششم باید سعی کنیم مانع از فراموشی مطالب مورد مطالعه شویم. این کار فقط با مرور زمان بندی شده و منظم، امکان پذیر است. روش۴ PQR توصیه می‌کند اولین مرور را ۲۴ ساعت بعد از مطالعه انجام بدهیم، دومین مرور را ۳ روز بعد از مرور اول، سومین مرور را ۱ هفته بعد از مرور دوم، چهارمین مرور را ۱ ماه بعد از مرور سوم، پنجمین مرور را ۳ ماه بعد از مرور چهارم، و بالاخره ششمین مرور را ۶ ماه بعد از مرور پنجم.
مرحله ششم۴PQR از کل ۵ مرحله قبلی اش سخت‌تر است. این طور نیست؟
● روش Murder
یکی دیگر از روش‌هایی که مشاوران و متخصصان امور آموزشی به مطالعه گران توصیه می‌کنند، روش Murder است. نام این روش نیز از کنار هم قرار دادن حروف اول ۶ مرحلة آن، شکل گرفته است.
۱) حال و هوا(Mood )
پیش از شروع مطالعه باید حال و هوای آن را پیدا کنید، یعنی سرحال باشید و آمادة یاد گرفتن. این حالت را باید تا پایان مطالعه حفظ کنید. افکار مثبت را جانشین افکار منفی کنید و زمینه را برای یک مطالعة مفید و مؤثر مهیا کنید.
۲) درک و فهم(Understand )
این مرحله توصیه می‌کند آن چه را که می‌خوانید، به طور مفهومی و عمیق درک کنید بخش‌هایی را که نمی‌توانید خوب درک کنید، با علامت گذاری مشخص کنید تا در مراحل بعدی، مجددا به سراغ آن‌ها بروید.
۳) بازخوانی و یادآوری(Recall )
سعی کنید آن چه را که در مرحلة قبلی خوانده و فهمیده اید، به خاطر بیاورید و با استفاده از راهبردهای تفسیر، تخیل و تحلیل مفاهیم، ارتباط درستی بین آموخته هایتان برقرار کنید.
۴) کشف و هضم(Detect & Digest ) در این مرحله باید به قسمت‌هایی که در مرحله اول خوانده اید و نفهمیده اید، برگردید و به یادگیری آن‌ها بپردازید. به این منظور، آن چه را که جا گذاشته اید یا غلط فهمیده اید، باید کشف کنید و به کشف سازمان مطالب بپردازید. مطالب پیچیده را به اجزای ساده تر تجزیه کنید و از منابع معتبر دیگری به جز منبع مورد مطالعه تان نیز کمک بگیرید.
۵) بسط(Expand) مطالبی را که خوانده اید، بسط و گسترش بدهید. یعنی به آن‌ها شاخ و برگ بدهید و سعی کنید آن‌ها را به مطالبی که قبلا یاد گرفته اید، مرتبط کنید. ۶) مرور و پاسخ(Review & Response ) مرور مطالب خوانده شده، یکی از مهم ترین مراحل همة روش‌های یادگیری از جمله روش Murder است. هدف اصلی مرور کردن، عبارت است از: به یاد آوردن آموخته ها، توجه به نکات مهم، سعی در پاسخ گویی به سؤال‌های از قبل طراحی شده، و تمرکز بر اهداف یادگیری.
● مکان مطالعه
رابرت هلفر، روان شناس و متخصص برنامه ریزی آموزشی، در پاسخ به این سؤال که چه مکانی برای مطالعه مناسب‌تر است؟ می‌گوید: مکان مطالعه باید دور از رفت و آمد و ترجیحا خالی از سر و صدا باشد. اگر بشود اتاق یا جای خاصی از منزل را فقط به مطالعه اختصاص داد، ایده‌آل است؛ چرا که یادگیری، یک فرایند شرطی است. یعنی با تکرار مطالعه در یک مکان ثابت، کم کم حالتی اتفاق می‌افتد که با ورود به آن مکان هم به یاد مطالعه می‌افتید و ذهن تان سریع تر تمرکز پیدا می‌کند. بهتر است که اصلا در آن مکان، به کارهای دیگری نظیر تفریح و تلفن و . . . مشغول نشوید. در این صورت، مکان مطالعه به شما کمک می‌کند هر چه سریع تر مطالعه را شروع کنید و برای شروع، به دنبال فرصت خاصی نگردید. نور محیط مطالعه نیز باید به دلخواهِ مطالعه گر و به میزان کافی تأمین شود. محل نشستن فرد نیز باید راحت باشد و ترجیحا میز و صندلی مخصوصی برای مطالعه تهیه شود. البته اصراری به این نکته نیست زیرا عادات مطالعه به مراتب مهم‌تر از الزامات آموزشی است. با این وجود، حتی طرز نشستن مطالعه گر نیز بی اهمیت نیست. مثلا می‌گویند دراز کشیدن، بدترین حالت برای مطالعه کردن است، چون بهترین حالت برای خوابیدن است! ضمنا مکان مطالعه باید به گونه‌ای باشد که در حین مطالعه، توجه فرد به پیرامونش جلب نشود. مثلا اگر عادت دارید که تلویزیون را بی رویه تماشا کنید، ترجیحا در محلی که تلویزیون هست مطالعه نکنید تا هر چند دقیقه برای رفع خستگی به سراغ کنترل از راه دورِ تلویزیون نروید.
● زمان مطالعه
این که شما صبح‌ها بهتر و بیشتر مطالعه می‌کنید یا شب‌ها به خودتان مربوط است و چندان اهمیتی هم ندارد. مشکل از آن جایی شروع می‌شود که این مسأله تبدیل به بهانه‌ای بشود برای مطالعه نکردن در ساعات دیگر روز. رابرت هلفر پس از این تذکر می‌گوید: واضح است که ذهن آدم پس از استراحت، آمادگی بیشتری برای یادگیری دارد. پس بهتر است اولین کاری که پس از بیدار شدن انجام می‌دهید، یک کار فکری مانند مطالعه باشـد. پس از هـر یـک تا یک و نیم ساعت مطالعه، حتما ۵ تا ۱۵ دقیقه به ذهن تان استراحت بدهید. این استراحت‌های کوتاه را باید به اموری اختصاص بدهید که بتوانید سر موعد مشخص، آن‌ها را رها کنید و به مطالعه تان برگردید. بنابراین تماشای تلویزیون یا سرگرم شدن به یک بازی رایانه ای، انتخاب درستی برای پر کردن زمان این استراحت‌ها نیست، چرا که ممکن است ذهن تان را تا مدت‌ها پس از پایان برنامه، همچنان درگیر نگه دارد. او مطالعه را به یک ورزش سنگین تشبیه کرده و پیشنهاد می‌کند که هیچ وقت از انجام یک نرمش سبک پیش از این ورزش سنگین غافل نشویم: در آغاز مطالعه، حدود ۱۵ دقیقه اول را باید صرف گرم کردن مغزتان کنید! برای این کار، مطالعه را با مرور مطالب قبلی که با مبحث مورد نظرتان در ارتباط است، آغاز کنید.هیچ وقت برای ایجاد تنوع و رفع خستگی، به سرعت موضوع مطالعه را عوض نکنید. یعنی زمانی که ذهن تان با موضوع درگیر شده و زمان گرم شدن را سپری کرده اید، درگیری خودتان را با موضوع قطع نکنید. همیشه مطالعه مبحث مشکل تر را در اولویت و در ابتدای ساعات مطالعه روزانه تان قرار دهید، چرا که هر چه آن را بیشتر به تعویق بیندازید، ترس روبه رو شدن‌تان با آن مبحث، لحظه به لحظه افزایش می‌یابد.
منبع: روزنامه اطلاعات
عوامل ایجاد حواس پرتی را به حداقل برسانید. راحت باشید و راست بنشینید. دقت کنید که میزان نور در اتاق مطالعه تان کافی باشد و کتاب به صورت کاملا مسطح در جلوی شما قرار گرفته باشد.
مطالعه یک کتاب نسبتا طولانی با حدود ۱۰۰ هزار کلمه، به طور متوسط، نزدیک به ۷ ساعت طول می‌کشد. هلفر ادعا می‌کند که شما میتوانید این مدت را از طریق مفیدخوانی به ۵/۳ ساعت کاهش بدهید.
هدف از یادگیری شیوه‌های مفیدخوانی، این است که بتوانید سرعت مطالعه تان را حداکثر تا حدود ۸۰ درصد افزایش بدهید. با وجود این، اگر مرور مناسبی بر مطالب خوانده شده نداشته باشید، چنین سرعتی چندان به دردتان نمی‌خورد و آن چه را که خوانده اید، به زودی فراموش می‌کنید. پس لازم است که مهارت‌های حافظه تان را هم تقویت کنید. حافظه در چند ساعت اول مطالعه، بسیار قوی است؛ اما ۸۰ درصد آن چه می‌خوانید، ظرف ۲۴ ساعت اول، رو به فراموشی می‌گذارد. هلفر می‌گوید: پیشنهاد من این است که یک ساعت مطالعه کنید، سپس به‌اندازة یک دهم از زمانی را که صرف مطالعه کرده اید (یعنی ۶ دقیقه) صبر کنید، آن چه را که خوانده اید، مرور کنید و بعد از سپری شدن ۱۰ برابر زمانی که صرف مطالعه کرده اید، مجددا مطلب را مرور کنید.
● روش۴ PQR
یکی از رایج ترین و مؤثرترین فنون یادگیری و تقویت حافظه و به ویژه برای دانش آموزانی که قصد دارند دروسی با ماهیت حفظی را مطالعه کنند، روش۴ PQR است. نام این روش، از کنار هم قرار دادن حروف اول ۶ مرحلة آن، شکل گرفته است.
۱) پیش مطالعه(Preview )
خواندن سریع و روزنامه وار تمامی مطالب پیش از خواندن دقیق و جزءبه جزء آن. پیش مطالعه، علاوه بر آن که ذهن مطالعه گر را برای دریافت تمامی اطلاعات متن آماده می‌کند، یک دید کلی نسبت به مبحث مورد مطالعه نیز فراهم می‌آورد.
۲ و ۳) طرح سؤال و خواندن متن(Question & Read)
خواندن کلی با هدف یادگیری تفصیلی هر بخش و طرح تمامی سؤالات قابل پیش بینی از هر مبحث، مرحلة بعدی۴ PQR است. پس از طرح سؤالات کلی، خواندن دقیق متن آغاز می‌شود.
۴) فکر کردن(Reflect )
پس از خواندن دقیق متن باید به آن چه مطالعه کرده‌اید، بیندیشید و سعی کنید با ایجاد ارتباط بین آموخته‌های خود، عمق مطالعه تان را افزایش بدهید.
۵) حفظ گفتن(Recite )
در این مرحله، باید تمام مطالبی را که یاد گرفته‌اید، در ذهن تان بازخوانی و بازگویی کنید. در این مرحله، می‌توانیم فرد یا افرادی را در ذهن خودمان در نظر بگیریم و سعی کنیم آن چه را مطالعه کرده‌ایم به آن فرد یا افراد تدریس کنیم. اگر نتوانیم این مرحله را به خوبی انجام بدهیم، یعنی مراحل قبلی را با موفقیت پشت سر نگذاشته‌ایم و مجبوریم مراحل ۲، ۳ و ۴ را تکرار کنیم.
۶) مرور(Review )
اگر بتوانیم مرحلة ۵ را با موفقیت پشت سر بگذاریم، آن وقت در مرحلة ششم باید سعی کنیم مانع از فراموشی مطالب مورد مطالعه شویم. این کار فقط با مرور زمان بندی شده و منظم، امکان پذیر است. روش۴ PQR توصیه می‌کند اولین مرور را ۲۴ ساعت بعد از مطالعه انجام بدهیم، دومین مرور را ۳ روز بعد از مرور اول، سومین مرور را ۱ هفته بعد از مرور دوم، چهارمین مرور را ۱ ماه بعد از مرور سوم، پنجمین مرور را ۳ ماه بعد از مرور چهارم، و بالاخره ششمین مرور را ۶ ماه بعد از مرور پنجم.
مرحله ششم۴PQR از کل ۵ مرحله قبلی اش سخت‌تر است. این طور نیست؟
● روش Murder
یکی دیگر از روش‌هایی که مشاوران و متخصصان امور آموزشی به مطالعه گران توصیه می‌کنند، روش Murder است. نام این روش نیز از کنار هم قرار دادن حروف اول ۶ مرحلة آن، شکل گرفته است.
۱) حال و هوا(Mood )
پیش از شروع مطالعه باید حال و هوای آن را پیدا کنید، یعنی سرحال باشید و آمادة یاد گرفتن. این حالت را باید تا پایان مطالعه حفظ کنید. افکار مثبت را جانشین افکار منفی کنید و زمینه را برای یک مطالعة مفید و مؤثر مهیا کنید.
۲) درک و فهم(Understand )
این مرحله توصیه می‌کند آن چه را که می‌خوانید، به طور مفهومی و عمیق درک کنید بخش‌هایی را که نمی‌توانید خوب درک کنید، با علامت گذاری مشخص کنید تا در مراحل بعدی، مجددا به سراغ آن‌ها بروید.
۳) بازخوانی و یادآوری(Recall )
سعی کنید آن چه را که در مرحلة قبلی خوانده و فهمیده اید، به خاطر بیاورید و با استفاده از راهبردهای تفسیر، تخیل و تحلیل مفاهیم، ارتباط درستی بین آموخته هایتان برقرار کنید.
۴) کشف و هضم(Detect & Digest ) در این مرحله باید به قسمت‌هایی که در مرحله اول خوانده اید و نفهمیده اید، برگردید و به یادگیری آن‌ها بپردازید. به این منظور، آن چه را که جا گذاشته اید یا غلط فهمیده اید، باید کشف کنید و به کشف سازمان مطالب بپردازید. مطالب پیچیده را به اجزای ساده تر تجزیه کنید و از منابع معتبر دیگری به جز منبع مورد مطالعه تان نیز کمک بگیرید.
۵) بسط(Expand) مطالبی را که خوانده اید، بسط و گسترش بدهید. یعنی به آن‌ها شاخ و برگ بدهید و سعی کنید آن‌ها را به مطالبی که قبلا یاد گرفته اید، مرتبط کنید. ۶) مرور و پاسخ(Review & Response ) مرور مطالب خوانده شده، یکی از مهم ترین مراحل همة روش‌های یادگیری از جمله روش Murder است. هدف اصلی مرور کردن، عبارت است از: به یاد آوردن آموخته ها، توجه به نکات مهم، سعی در پاسخ گویی به سؤال‌های از قبل طراحی شده، و تمرکز بر اهداف یادگیری.
● مکان مطالعه
رابرت هلفر، روان شناس و متخصص برنامه ریزی آموزشی، در پاسخ به این سؤال که چه مکانی برای مطالعه مناسب‌تر است؟ می‌گوید: مکان مطالعه باید دور از رفت و آمد و ترجیحا خالی از سر و صدا باشد. اگر بشود اتاق یا جای خاصی از منزل را فقط به مطالعه اختصاص داد، ایده‌آل است؛ چرا که یادگیری، یک فرایند شرطی است. یعنی با تکرار مطالعه در یک مکان ثابت، کم کم حالتی اتفاق می‌افتد که با ورود به آن مکان هم به یاد مطالعه می‌افتید و ذهن تان سریع تر تمرکز پیدا می‌کند. بهتر است که اصلا در آن مکان، به کارهای دیگری نظیر تفریح و تلفن و . . . مشغول نشوید. در این صورت، مکان مطالعه به شما کمک می‌کند هر چه سریع تر مطالعه را شروع کنید و برای شروع، به دنبال فرصت خاصی نگردید. نور محیط مطالعه نیز باید به دلخواهِ مطالعه گر و به میزان کافی تأمین شود. محل نشستن فرد نیز باید راحت باشد و ترجیحا میز و صندلی مخصوصی برای مطالعه تهیه شود. البته اصراری به این نکته نیست زیرا عادات مطالعه به مراتب مهم‌تر از الزامات آموزشی است. با این وجود، حتی طرز نشستن مطالعه گر نیز بی اهمیت نیست. مثلا می‌گویند دراز کشیدن، بدترین حالت برای مطالعه کردن است، چون بهترین حالت برای خوابیدن است! ضمنا مکان مطالعه باید به گونه‌ای باشد که در حین مطالعه، توجه فرد به پیرامونش جلب نشود. مثلا اگر عادت دارید که تلویزیون را بی رویه تماشا کنید، ترجیحا در محلی که تلویزیون هست مطالعه نکنید تا هر چند دقیقه برای رفع خستگی به سراغ کنترل از راه دورِ تلویزیون نروید.
● زمان مطالعه
این که شما صبح‌ها بهتر و بیشتر مطالعه می‌کنید یا شب‌ها به خودتان مربوط است و چندان اهمیتی هم ندارد. مشکل از آن جایی شروع می‌شود که این مسأله تبدیل به بهانه‌ای بشود برای مطالعه نکردن در ساعات دیگر روز. رابرت هلفر پس از این تذکر می‌گوید: واضح است که ذهن آدم پس از استراحت، آمادگی بیشتری برای یادگیری دارد. پس بهتر است اولین کاری که پس از بیدار شدن انجام می‌دهید، یک کار فکری مانند مطالعه باشـد. پس از هـر یـک تا یک و نیم ساعت مطالعه، حتما ۵ تا ۱۵ دقیقه به ذهن تان استراحت بدهید. این استراحت‌های کوتاه را باید به اموری اختصاص بدهید که بتوانید سر موعد مشخص، آن‌ها را رها کنید و به مطالعه تان برگردید. بنابراین تماشای تلویزیون یا سرگرم شدن به یک بازی رایانه ای، انتخاب درستی برای پر کردن زمان این استراحت‌ها نیست، چرا که ممکن است ذهن تان را تا مدت‌ها پس از پایان برنامه، همچنان درگیر نگه دارد. او مطالعه را به یک ورزش سنگین تشبیه کرده و پیشنهاد می‌کند که هیچ وقت از انجام یک نرمش سبک پیش از این ورزش سنگین غافل نشویم: در آغاز مطالعه، حدود ۱۵ دقیقه اول را باید صرف گرم کردن مغزتان کنید! برای این کار، مطالعه را با مرور مطالب قبلی که با مبحث مورد نظرتان در ارتباط است، آغاز کنید.هیچ وقت برای ایجاد تنوع و رفع خستگی، به سرعت موضوع مطالعه را عوض نکنید. یعنی زمانی که ذهن تان با موضوع درگیر شده و زمان گرم شدن را سپری کرده اید، درگیری خودتان را با موضوع قطع نکنید. همیشه مطالعه مبحث مشکل تر را در اولویت و در ابتدای ساعات مطالعه روزانه تان قرار دهید، چرا که هر چه آن را بیشتر به تعویق بیندازید، ترس روبه رو شدن‌تان با آن مبحث، لحظه به لحظه افزایش می‌یابد.
منبع: روزنامه اطلاعات
