انرژی نامحدود خورشیدی جایگزینی برای سوختهای فسیلی
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در صفحات کتاب
تاریخ آمده که ارشمیدس؛ دانشمند و مخترع بزرگ یونان باستان با نصب تعداد
زیادی آئینههای کوچک مربعی شکل در کنار یکدیگر که روی یک پایه متحرک قرار
داشته، پرتو خورشید را از راه دور روی کشتیهای رومیان متمرکز ساخته و به
این ترتیب آنها را به آتش کشیده است. معماری سنتی ایرانیان باستان نیز
نشاندهنده توجه خاص آنها به استفاده صحیح و مؤثر از انرژی خورشید در
زمانهای قدیم است.
با کاهش شدید و بالا رفتن قیمت سوختهای فسیلی و پیشرفت تکنولوژی، در
دهههای اخیر انرژی خورشیدی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری
کشورها، استفاده از منابع عظیم آن برای تولید انرژی الکتریسته، استفاده
دینامیکی، ایجاد گرمایش محوطهها و ساختمانها، خشک کردن تولیدات کشاورزی و
تغییرات شیمیایی و… فراگیرتر شده است.
کتاب «انرژی خورشیدی» با هدف تبیین کارکردها و معرفی ملزومات و تجهیزات
مورد نیاز سیستمهای گرمایش خورشیدی و سیستمهای فتوولتایی، به قلم رضا
افضلآبادی تدوین و در سال جاری از سوی انتشارات رهاد به بازار نشر عرضه
شد.
تجهیزات انرژی خورشیدی
انرژی خورشید، منحصربهفردترین منبع انرژی تجدیدپذیر در جهان است و منبع
اصلی تمامی انرژیهای موجود در زمین است که بهصورت مستقیم و غیرمستقیم
میتواند به اشکال دیگر انرژی مانند گرما و الکتریسیته تبدیل شود. این
انرژی نامحدود برای قابل استفاده بودن، نیاز به ملزومات و تجهیزاتی دارد که
در کتاب به آن اشاره شده است: «با تداوم افزایش بهای انرژی، بهویژه
افزایش مشوقهای دولتی و شرکتهای تولید و توزیع حاملهای انرژی، همچنین
افزایش توجه و علاقه به ساخت سبز و پیروی از الگوی توسعه پایدار، صرفه
اقتصادی استفاده از انرژی خورشیدی افزایش مییابد. بهعلاوه، بسیاری از
کشورها بهکارگیری انرژی خورشیدی و تجدیدپذیر را اقدامی امنیتی برای تضمین
دسترسپذیری انرژی در شرایط نامساعد میدانند. صنعت انرژی خورشیدی ایالات
متحده آمریکا همچنان در حال رشد است، اما چین، اروپا، آسیا و کشورهای حوضه
مدیترانه، پیشگامان اصلی در ابداع فنون ساخت و کاربردهای پیشرفته تجهیزات
انرژی خورشیدیاند.
تجهیزات و سیستمها در بسیاری از بازارها هنوز بسیار شبیه یکدیگرند.
سیستمهای انرژی خورشیدی تجاری و صنعتی، عموما بسته به واسطه انتقال گرمای
مورد استفاده در حلقه کلکتور (یعنی هوا یا مایع) دستهبندی میشوند. اگرچه
هر دو سیستم اساس مشترکی در تبدیل انرژی خورشیدی دارند، تجهیزات مورد
استفاده در آنها کاملا متفاوت است. کاربرد سیستمهایی که با هوا کار
میکنند، عمدتا به گرمایش فضای داخلی با هوای واداشته و فرایندهای خشک کردن
در صنعت و کشاورزی محدود میشود. سیستمهایی که با مایع کار میکنند، برای
گستره وسیعتری از کاربردها مانند گرمایش هیدرونیک فضای داخلی، گرم کردن
آب در فرایندهای صنعتی، تأمین انرژی سیستم تهویه مطبوع با محرک گرما و
گرمایش استخر، همچنین بهعنوان منبع گرما برای پمپهای گرمای کوپل شده
بهصورت سری، مناسبترند. سیستمهایی که با مایع کار میکنند، بهعلت این
گستره وسیع قابلیتها، در کاربردهای تجاری و صنعتی از سیستمهای هوایی
متداولترند.»
ظرفیت ذخیره و هزینه ذخیرهسازی
«بیشتر سیستمهای انرژی خورشیدی طوری طراحی میشوند که 50 تا 90 درصد انرژی لازم برای پاسخگویی به بار را تأمین کنند. اگر ظرفیت سیستمی چنان تعیین شود که گرمای کمتری تأمین کند، باید بین بار و انرژی خورشیدی قابل دسترس انطباق بیشتری وجود داشته باشد. بنابراین در سیستمهایی که کسر کوچکتری از نیاز انرژی را با استفاده از انرژی خورشیدی تأمین میکنند، میتوان از مخزن ذخیرهسازی ارزانتری استفاده کرد، بدون اینکه به عملکرد سیستم لطمهای وارد شود... اگر مخزن ذخیرهسازی بهخوبی عایقکاری شود، با افزایش ظرفیت ذخیرهسازی، عملکرد سیستم معمولا بهتر میشود، اما صرفهجویی حاصل باید بتواند هزینههای اضافی را توجیه کند. با استفاده از چند آبگرمکن ارزانقیمت و مخازن ذخیرهسازی بیفشار ساخته شده از موادی مانند فایبرگلاس یا بتن، میتوان هزینه ذخیرهسازی را به حداقل رساند.»
نخستین چاپ کتاب «انرژی خورشیدی» در 108 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 23 هزار تومان از سوی انتشارات رهاد راهی بازار نشر شده است.
- ۹۸/۱۰/۲۱