در میان اعداد و ارقامی که برای سرانه مطالعه در ایران بیان می‌شود، 12 الی 13 دقیقه مطالعه در روز بیشتر تکرار شده است.
از جمله دلایلی که برای پایین بودن سرانه مطالعه در ایران می‌توان برشمرد نارسایی نظام آموزشی، بی‌توجهی دولت و رسانه‌های گروهی به مقوله مطالعه، کمبود کتابخانه های عمومی، گرانی کتاب، مشکلات اقتصادی، تعدد مشاغل و محدودیت ساعات فراغت افراد و بی‌توجهی ناشران و مؤلفان به نیازهای مختلف مخاطبان در تهیه و تولید کتاب است.
اگر این موانع را کاهش دهیم، آسیبها، بحرانها و جرائم ناشی از عدم کتابخوانی یا کم خوانی کتاب و کمبود فرهنگ مطالعه در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی کاهش می یابد و سلامت روانی فردی و اجتماعی بیشتری تامین می شود. در چنین شرایط و موقعیتی است که می‌توان خانواده و سایر سازمانهای رسمی و غیررسمی را بهتر مدیریت کرد، چرا که شادابی حاصل از کتاب خوانی، بهره وری را افزایش داده و به نشاط اجتماعی کمک می‌کند. افزایش میزان مطالعه انگیزه نویسندگان و دست اندرکاران فرهنگ در جامعه را افزایش خواهد داد.
یکی از مهمترین شاخصهای توسعه در جهان امروز میزان سرانه مطالعه در کشورهاست. در حقیقت، توسعه فضای کتابخانه ای و ترویج و گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه باعث می‌شود تا تمام اقشار جامعه دسترسی آسان به کتاب داشته باشند.
مسئولان در کنار عملیات عمرانی باید به ساخت و سازهای فکری نیز اهمیت دهند، زیرا افکار توسعه یافته باعث رشد فرهنگی و علمی جامعه می شود. در این میان نقش خیرین را نیز در احداث کتابخانه ها که ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی را به همراه دارد نباید نادیده گرفت.
وقتی کلمه کتابخانه را به کار می بریم، در نگاه اول مفهوم سنتی کتابخانه‌ها با قفسه‌هایی بزرگ که کتاب‌ها در قفسه های آن خاک می‌خورند و باید شخصی پیدا شود تا برای چند روز کتاب از آنجا به امانت بگیرد، به ذهن متبادر می شود. با اینکه هنوز هم در این زمانه کتابخانههایی به این شکل در سراسر کشورمان به چشم میخورد، ولی کتابخانههای جدیدی نیز ساخته شدهاند.
یکی از مهم ترین اقداماتی که در زمینه کتاب و کتابخوانی در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور انجام شده است، ایجاد باغ کتاب در بازار بزرگ ایران است. این مجموعه که ترکیبی از معماری کلاسیک اروپایی و تزئینات معماری ایرانی است، با استفاده از چوب‌های درختان آفریقای جنوبی و گرجستان ساخته شده و دارای طراحی ویژه و آرام بخش است. سقف باغ کتاب که باعث عبور نور از آن می‌شود، زیبایی این کتابخانه را دوچندان کرده است و تصویری زیبا از یک کتابخانه بزرگ و مدرن را در معرض دید عموم بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. این باغ کتاب شباهتی بسیار به کتابخانه ملی کانادا دارد.
در مجتمع چندمنظوره ایران‌مال فضایی به وسعت 3 هزار و 300 متر مربع، با ظرفیت 67 هزار جلد کتاب در 2 طبقه ایجاد شده است تا بتواند به بخشی از دغدغه های کمبود کتابخانه ها در کشور پاسخ دهد. توجه بخش خصوصی به ساخت کتابخانه ای مجهز که از جمله بزرگترین کتابخانه های خاورمیانه محسوب می شود، امیدهایی را در دل متفکران و صاحبان اندیشه ایجاد می کند که باید آن را ستود.
ضم
ضمن آنکه خدمات جانبی تعبیه شده در آن مضاف بر امکان برگزاری رویدادهایی مرتبط با رونمایی کتاب های جدید، معرفی نویسندگان، جشنواره های کتابخوانی و نمایشگاه های دائمی یا موضوعی و موردی کتاب، معرفی مشاهیر ایرانی و بین المللی از جمله ویژگی های خاص باغ کتاب است.
شاید بتوان از این ظرفیت به عنوان یک مرکز مطالعات بین المللی یا ملی متناسب با ظرفیت ها و قابلیت های ایران فرهنگی، که به مراتب گسترده تر از ایران جغرافیایی است استفاده های مناسب تر و نوین تری نمود، انشاءالله.
